Basic HTML Version
Μορφές παραδοσιακής αγροτικής οικονομίας σε παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον
Φραγκόπουλος Γ.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 1, Σεπτέμβριος 2013
20
καύσιμη ύλη τη βιομάζα.
Ο παραπάνω χάρτης απεικονίζει τα έργα που
έγιναν στην Κοινότητα της Ανάβρας και δημιουρ-
γήθηκε με τη χρήση του προγράμματος ArcGIS 10
της ESRI (Σχήμα 1). Σε αυτόν απεικονίζεται η
χωρική κατανομή των τριών κτηνοτροφικών
πάρκων έξω από τον οικισμό και παρουσιάζεται η
θέση και η έκταση του περιβαλλοντικού και
πολιτισμικού πάρκου Ανάβρας - Γούρας. Επίσης,
διακρίνονται οι δρόμοι που δημιουργήθηκαν τόσο
εντός του οικισμού (δεδομένου ότι εσωτερική
οδοποιία δεν υπήρχε) αλλά και προς τις κτηνο-
τροφικές μονάδες όσο και εκτός αυτού, διασφα-
λίζοντας τη σύνδεση και την επικοινωνία με το
Δήμο Αλμυρού και τις γύρω κοινότητες. Ακόμα,
σημειώνονται και κάποια από τα έργα που έγιναν
και τα οποία αφορούν τον αθλητισμό, τον πολιτι-
σμό και την υγεία.
4. Αειφορία, κοινωνικό κεφάλαιο, δίκτυα και
αγροτική οικονομία σε συνθήκες κρίσης
Η άτυπη εξέλιξη της ελληνικής αγροτικής
οικονομίας έχει ήδη επαρκώς αναλυθεί, ιδιαίτερα
κάτω από το βάρος της παγκοσμιοποίησης, είτε
ως «αγροτική οικονομική ενσωμάτωση», είτε ως
«καπιταλιστική διείσδυση» (Δαμιανάκος, 2003).
Ιδιαίτερα για τις ορεινές κοινότητες οι λύσεις
επιβίωσης δεν ήταν προφανείς. Το ίδιο ίσχυε και
για την τοπική κοινότητα που εξετάζουμε. Η
κοινωνική συνδιαλλαγή ως δυναμική των κοινω-
νικών πεδίων (οικονομικό, πολιτισμικό, πολιτικό)
αφορά τους κοινωνικούς φορείς (acteurs) και τα
δρώντα κοινωνικά υποκείμενα (agents) που αλ-
ληλεπιδρούν και διαπραγματεύονται στα πλαίσια
της συγκρουσιακής δυναμικής των κοινωνικών
σχέσεων, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτε-
ρικό της τοπικής κοινότητας (Rémy, Voyé &
Servais, 1978). Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η
δυναμική του τοπικού κοινωνικού κεφαλαίου, των
κοινωνικών δικτύων, της εμπιστοσύνης και της
αμοιβαιότητας μεταξύ επιχειρηματιών, εργαζομέ-
νων και τοπικών θεσμών (Χατζημιχάλης, 2007). Η
συγκυριακή θεσμική απομόνωση της Ανάβρας και
η διατήρηση της ως Κοινότητας στα πλαίσια της
αναδιάρθρωσης της διοικητικής διαίρεσης
Καποδίστριας
, ενεργοποίησε το κοινωνικό κεφά-
λαιο και τα τοπικά δίκτυα που λειτούργησαν ως
πλαίσιο διακυβέρνησης του αγροτικού χώρου
(rural governance) με μια εμβληματική φιγούρα
του Προέδρου Κοινότητας, συνταξιούχου μετανά-
στη στην Αθήνα που είχε ένα όραμα για τον τόπο
καταγωγής του.
Ειδικότερα, πραγματοποιήθηκε αυτό που
πρεσβεύει η αγροτική ανάπτυξη, δηλαδή, ανά-
πτυξη του αγροτικού τομέα και αναγωγή του σε
επικρατέστερο τομέα οικονομικής δράσης (στην
περίπτωση της Ανάβρας η κτηνοτροφία), μέσα
από την ευρύτερη οικονομική, κοινωνική και
περιβαλλοντική ανάπτυξη. Η κτηνοτροφία αξιο-
ποιώντας το φυσικό περιβάλλον, το αγροτικό
τοπίο και την πολιτιστική κληρονομιά της Ανά-
βρας άνθισε και συνδέθηκε με τους υπόλοιπους
τομείς της τοπικής οικονομίας αποτελώντας την
κινητήριο δύναμη για την ενεργοποίηση του
ντόπιου πληθυσμού, τη θεμελίωση της ανα-
πτυξιακής λογικής στα άτομα της αγροτικής
κοινότητας, την οργάνωση αναπτυξιακών μηχα-
νισμών και την εφαρμογή ολοκληρωμένων ανα-
πτυξιακών προγραμμάτων. Παρατηρείται, λοιπόν,
σύνδεση της αειφορίας με την πολυλειτουρ-
γικότητα της γεωργίας για την παραγωγή εμπο-
ρευματικών και μη εμπορευματικών αγαθών (Πα-
παδόπουλος & Πατρώνης, 2003).
H Ανάβρα, λοιπόν, αποτελεί το αποτέλεσμα
της αλληλεπίδρασης του ανθρώπινου δυναμικού
και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του τόπου,
τα οποία στηριζόμενα στις αρχές της αγροτικής
ανάπτυξης, δημιούργησαν τις κατάλληλες προϋ-
ποθέσεις για την επίτευξη ενός άριστου επιπέδου
βιώσιμης ανάπτυξης.
5. Συμπεράσματα
Η εξέταση της ορεινής κοινότητας της
Ανάβρας, κυρίως κατά την τελευταία εικοσαετία
υπό το πρίσμα της αειφορικής ανάπτυξης και των
κοινωνικο-πολιτισμικών παραμέτρων της έδειξαν
τα εξής: