Basic HTML Version
Κρατικός φασισμός και εθνικός φασισμός
Κωτσάκης Δ.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
72
ταξικών εργατικών ενώσεων. Αφετέρου, την ανά-
πτυξη μορφωμάτων εθνικού φασισμού σε κάθε
εθνική κοινότητα.
5. Η ταξική σύγκρουση κεφάλαιου-εργασίας
υποκαθίσταται από τη διαμεσολαβημένη από τον
φασισμό εθνική σύγκρουση εργασίας-εργασίας.
4. Οι πολιτικές κατευθύνσεις του φασισμού
Συγκεντρώνω τις πολιτικές κατευθύνσεις του
φασισμού, όπως αναπτύσσονται μέσω της συν-
εργασίας των δύο μορφών του, σε τρεις ενό-τητες:
προσάρτηση των εξεγερμένων
,
καταστολή του
κοινωνικού κινήματος
,
καταστολή της πρόθεσης
κοινωνικού κινήματος
. Δεν θα μιλήσω αναλυτικά
για τις κατευθύνσεις αυτές, θα τις συνο-ψίσω στα
ακόλουθα.
Προσάρτηση των εξεγερμένων
Όπως έλεγε ο Dimitrov το 1935 στο κείμενό
του για τον φασισμό, μια
ιδεολογική
κίνηση
προσάρτησης που ασκεί ο φασισμός είναι ότι
«εκμεταλλεύεται το βαθύ μίσος των εργαζομένων
ενάντια στη ληστρική αστική τάξη, ενάντια στις
τράπεζες, τα τραστ και τους μεγιστάνες του
πλούτου»
2
. Για τον Dimitrov, αυτό γίνεται με «μια
ραφιναρισμένη αντικαπιταλιστική δημαγωγία»,
χαρακτηριστικά παραδείγματα της οποίας βλέπει
στο ιταλικό σύνθημα «
Το κράτος μας δεν είναι
κράτος καπιταλιστικό, είναι κράτος με σύστημα
αυτοδιαχείρισης
», όπως και στο ιαπωνικό σύνθη-
μα «
Για μιαν Ιαπωνία χωρίς εκμετάλλευση
».
Η ιδεολογική κίνηση προσάρτησης των εξε-
γερμένων ολοκληρώνεται πολιτικά με πολεμικές
πράξεις στο πνεύμα των χιτλερικών Ταγμάτων
Εφόδου. Αλλά όχι ακριβώς. Τα τάγματα εφόδου τα
περιμένει η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών. Η
αναγκαία για την προσάρτηση των εξεγερμένων
αντικαπιταλιστική ιδεολογική δημαγωγία διορ-
θώνεται πολιτικά με βάση τη φασιστική αρχή της
ενότητας οικονομικής και πολιτικής εξουσίας. Η
διόρθωση ορίζει τους δύο εχθρούς του εθνικού
φασισμού στον κοινωνικό πόλεμο.
2
Dimitrov, Georgi (1975/1935),
Ο Φασισμός
, Αθήνα:
Πορεία.
Ο πρώτος εχθρός του εθνικού φασισμού,
ιδεολογικά κεντρικός, αλλά πολιτικά περιφε-
ρειακός, είναι το
υπερεθνικό χρηματικό κεφάλαιο
,
που εκμεταλλεύεται το
εθνικό παραγωγικό κεφά-
λαιο
. Ο δεύτερος εχθρός πολιτικά και ιδεολογικά
κεντρικός είναι το εργατικό κίνημα, οι εξεγερμένοι
που στρέφονται εναντίον του εθνικού κεφάλαιου.
Για την ακρίβεια, ο εχθρός είναι οι εξεγερμένοι
που δεν έχουν προσαρτηθεί. Το τελικό σύνθημα
του εθνικού φασισμού προς την εργατική τάξη
είναι «Φασισμός ή Θάνατος».
Καταστολή του κοινωνικού κινήματος
Η προσάρτηση των εξεγερμένων είναι το
πρώτο βήμα της φασιστικής αντιμετώπισης του
κοινωνικού κινήματος. Το επόμενο βήμα είναι η
καταστολή των μη προσαρτημένων που συμπυ-
κνώνεται στο σύνθημα «
Φασισμός ή Θάνατος
». Ο
ιταλικός φασισμός είναι υποδειγματικός. Χιλιάδες
οπλισμένοι μελανοχίτωνες μετακινούμενοι με
φορτηγά από το ένα μέρος της χώρας στο άλλο
κατέστρεφαν ό,τι δεν είχε προσαρτηθεί από τα
εργατικά κέντρα, τα συνδικάτα, τους συν-
εταιρισμούς, τα μέσα ενημέρωσης, οτιδήποτε χω-
ρίς εξαίρεση. Η φασιστική καταστολή του κοι-
νωνικού κινήματος έχει εγγενώς πολεμικό και
πλήρη χαρακτήρα —πολεμικό, με τη στρατιωτική
έννοια του όρου και πλήρη, με την έννοια της
εξόντωσης του κοινωνικού κινήματος συνολικά, όχι
κάποιων εκφράσεών του.
Αυτά, βέβαια, αναφέρονται στον παλιό φασι-
σμό. Ο νέος φασισμός έχει τους δικούς του
τρόπους καταστολής. Η διαφορά είναι συνοπτικά η
εξής. Στο νέο εθνικό φασισμό δεν επιτρέπεταινα
καταλάβει την κρατική εξουσία. Συνεπώς, δεν του
επιτρέπεται να εφαρμόσει πλήρως τις παραπάνω
μορφές καταστολής —μορφές που οδηγούν στην
κατάληψη της εξουσίας. Αλλά η χρήση του εθνικού
φασισμού στην εξόντωση του κοινωνικού κινή-
ματος του επιτρέπει —ουσιαστικά, του επι-
βάλλει— να αναπτύσσει οριακά την καταστολή του
κοινωνικού κινήματος.
Και ποιο είναι αυτό το όριο της επιτρεπόμενης
στον εθνικό φασισμό καταστολής του κοινωνικού
κινήματος που του επιβάλλει η συνεργασία με τον