Page 70 - Microsoft Word - τελικό αρχείο

Basic HTML Version

Κρατικός φασισμός και εθνικός φασισμός
Κωτσάκης Δ.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
70
Η διαφορά των δύο μορφών του κρατικού
φασισμού, παλιού και νέου, είναι κεντρική στη
σχέση φασισμού και πολιτεύματος. Μένουμε στα
τρία κατά τον Αριστοτέλη πολιτεύματα, του
ενός
,
των
ολίγων
και των
πολλών
, βλέποντάς τα από την
ταξική οπτική της αστικής κοινωνίας ως
αστική
δικτατορία, ολιγαρχία του πλούτου
και
αστική
δημοκρατία
. Το ερώτημα είναι σε ποιο πολίτευμα
αντιστοιχεί ο φασισμός; Για την απάντηση στο
ερώτημα είναι αναγκαία η
διαλεκτική του αστικού
πολιτεύματος
. Δεν θα την αναλύσω, θα αναφερθώ
σε αυτήν επιγραμματικά. Η διαλεκτική γεννιέται
και αναπτύσσεται ως αντίθεση αστικής δημο-
κρατίας (θέση) και αστικής δικτατορίας (άρνηση).
Και ολοκληρώνεται ως υπέρβαση της αντίθεσης
από την ολιγαρχία του πλούτου (άρνηση της
άρνησης). Η πολιτειακή διάσταση της κρίσης του
’70 είναι το πέρασμα από τη
συμπληρωματικότητα
αστικής δημοκρατίας-δικτατορίας (διαλεκτική
αντίθεση) στη
μοναδικότητα
της ολιγαρχίας του
πλούτου, (διαλεκτική υπέρβαση της αντίθεσης).
Ποια είναι, λοιπόν, η σχέση του κρατικού
φασισμού με τη διαλεκτική του αστικού πολι-
τεύματος; Και ποια είναι η διαφορά παλιού και
νέου φασισμού στη σχέση αυτή;
α. Ο
παλιός κρατικός φασισμός
αντιστοιχεί στη
συμπληρωματικότητα εθνικής δημοκρατίας-δικτα-
τορίας
στη συγκρότηση του αστικού πολιτεύματος.
Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο —σε αυτό και μόνο—
ο φασισμός είναι αστική δικτατορία. Και σε τι
συνίσταται η συμπληρωματικότητά του με την
αστική δημοκρατία; Η συμπληρωματικότητα θεμε-
λιώνεται στο ότι, κατά το υπό συζήτηση ιστορικό
πλαίσιο του αστικού πολιτεύματος, η δημοκρατία
είναι το
κανονικό καθεστώς,
ενώ η δικτατορία
είναι το
καθεστώς της έκτακτης ανάγκης.
Και η
συμπληρωματικότητα συνίσταται στην ταξική
αναγκαιότητα του έκτακτου καθεστώτος για τη
«κρατική σωτηρία» από τον «εσωτερικό κίνδυνο».
Μην ξεχνάμε ότι η δικτατορική εξουσία δόθηκε
στον Χίτλερ από το Γερμανικό Κοινοβούλιο με 444
ψήφους υπέρ και 94 κατά (αποκλειστικά σοσι-
αλδημοκρατικές). Και ότι η αντίστοιχη εξουσία
δόθηκε στον Μεταξά από το Ελληνικό Κοινοβούλιο
με 241 ψήφους υπέρ και 16 κατά (αποκλειστικά
κομμουνιστικές).
Για τα ελληνικά δεδομένα έχει ιδιαίτερη
σημασία ότι οι δύο αντίπαλοι του πρώτου διχα-
σμού (λαϊκοί και φιλελεύθεροι) είναι μαζί στο
κάθεστώς της έκτακτης ανάγκης, που εισάγει το
’36 τον δεύτερο διχασμό. Και είναι χαρακτηριστικό
το προηγούμενο του ’29, ότι κατά τη σύνταξη του
«ιδιώνυμου» ο Βενιζέλος είχε απορρίψει την πρό-
ταση του Παπαναστασίου να διώκονται όχι μόνο οι
κομμουνιστές, αλλά και οι φασίστες.
β.
Ας δούμε τώρα ποιος είναι ο
νέος κρατικός
φασισμός
. Το κρίσιμο σημείο της διαφοράς του
από τον παλιό είναι η σχέση του με το πολίτευμα.
Ο παλιός κρατικός φασισμός αντιστοιχεί, όπως
είδαμε, στη συμπληρωματικότητα εθνικής αστικής
δημοκρατίας και δικτατορίας αποτελώντας τη μία
πλευρά της αντίθεσης,.. ενώ ο νέος αντιστοιχεί στη
μοναδικότητα της υπερεθνικής ολιγαρχίας του
πλούτου.
Στο ιστορικό πλαίσιο του υπερεθνικού
κράτους η έκτακτη ανάγκη ενσωματώνεται στην
κανονικότητα. Δηλαδή, η μοναδικότητα θεμε-
λιώνεται στο ότι κατά το νέο ιστορικό πλαίσιο του
αστικού πολιτεύματος η
έκτακτη ανάγκη
δεν
υπάρχει ως
εξαίρεση,
είναι εγγεγραμμένη στον
κανόνα
.
Ως προς την κανονικότητα θα πρέπει εδώ να
σημειωθεί ότι τα δύο
κανονικά αστικά πολι-
τεύματα
, η παλιά αστική δημοκρατία και η νέα
ολιγαρχία του πλούτου είναι ιστορικά διαδοχικές
εκδοχές του
κοινοβουλευτισμού
. Το σημειώνω
αυτό γιατί είναι η θεσμική βάση της ρητορικής
μετονομασίας της ολιγαρχίας σε «δημοκρατία» —
της απώθησης του ιστορικού περάσματος από την
αστική δημοκρατία στην ολιγαρχία του πλούτου.
Η μοναδικότητα του ολιγαρχικού αστικού
πολιτεύματος καθορίζει τη θεμελιώδη θέση του
νέου κρατικού φασισμού. Οι φασιστικοί
δεσμοί
ολοκληρωτικής εξουσίας
περιέχονται στην ολι-
γαρχία του πλούτου, αλλά χωρίς να τη συγκροτούν
φασιστικά, χωρίς να τη μετατρέπουν σε αστική
δικτατορία. Ο νέος κρατικός φασισμός είναι εν-
σωματωμένος στην ολιγαρχία, είναι εγγενής και
νόμιμος στο κοινοβουλευτικό καθεστώς της υπερ-