Basic HTML Version
Η καθημερινότητα του πρωτοφασισμού στο σχολείο
Σαραφίδης Θ.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
60
στα
ακαδημαϊκά
φέουδα
της
επιστήμης
στιγματίζουν ως προδοτικά αφελή την αναζήτηση
οποιουδήποτε δρόμου πέρα από την αξιωματική
του καπιταλισμού και την κυριαρχία της αγοράς.
Το Χρήμα είναι υπεράνω όλων και η επέκταση της
Αγοράς ο ζωτικός χώρος του νεοφιλελευθερισμού.
Και όσοι τολμάτε να ονειρεύεστε διαφωνείτε
και αυτό «αποτελεί σημάδι ποικιλομορφίας. Ο
πρωτοφασισμός καλλιεργεί και αναζητεί τη
συναίνεση με το να οξύνει και να εκμεταλλεύεται
το φυσικό
φόβο
του διαφορετικού. Η πρώτη
έκκληση ενός φασιστικού ή πρώιμου φασιστικού
κινήματος είναι η έκκληση ενάντια στους
παρείσακτους» (Eco, 2010). Επομένως, ο
πρωτοφασισμός είναι εξ ορισμού ρατσιστικός
διακρίνει, ταξινομεί, διατάσσει με σκοπό τον
έλεγχο. Κι όποτε κάποιες υποκείμενες ομάδες
προσπαθούν να στήσουν τις δικές τους μηχανές
πολέμου, το κράτος θα κηρύξει τον πόλεμο για να
τις καταστείλει ή να τις ενσωματώσει στην
αξιωματική της υπεραξίας (οικονομικής, πολιτικής,
θεαματικής κλπ). Η διαφορετικότητα στο
νεοφιλελεύθερο φασισμό γίνεται αποδεκτή στο
βαθμό που αποδέχεται την παρανοϊκή επένδυση
του νόμου του Αόρατου χεριού της Αγοράς, το
πεπρωμένο του
homo economicus
, προκειμένου να
γίνει πηγή υπεραξίας.
Ο νεοφιλεύθερος πρωτοφασισμός «πηγάζει
από την ατομική ή κοινωνική απογοήτευση» (Eco,
2010), αφορά κάποια απογοητευμένη μεσαία τάξη,
αλλά κινητοποιεί ως κοινωνική επένδυση τις
επιθυμητικές μηχανές, ενσωματώνοντας τες στην
διαδικασία της συσσώρευσης, τη νεοφιλελεύθερη
βιοπολιτική. Οι χαμηλότερες, μάλιστα, τάξεις
(classes) αποδεχόμενες τη μεγάλη αφήγηση του
νεοφιλελευθερισμού, τη Nέα Oμιλία, όπως αντηχεί
στις πολύβουες Αγορές της κοινωνικής ζωής,
υπομένουν την αναμονή στους σειριακούς
χρόνους των ταμείων ανεργίας, του συστήματος
υγείας, κ.α. Και η Nέα Oμιλία δεν είναι απλά το
φτωχό λεξικό ενός λαϊκίστικου παραληρήματος,
που η ελίτ, οι «από πάνω» επιβάλλουν ως σκέψη
στους «από κάτω». Η Nέα Oμιλία δεν αφορά μόνο
τα λεκτικά στοιχεία της ενσωμάτωσης στην
οικονομική ορθολογικότητα του καπιταλισμού.
Είναι η πράξη της καπιταλιστικής τάξης, της
μοναδικής τάξης που αναδύεται στις πολλα-
πλότητες των πειθαρχικών θεσμών μίας κοινωνίας,
που πολεμάει κάτω από τη σημαία της Αγοράς με
τον ίδιο της τον εαυτό, κωδικοποιώντας και
αποκωδικοποιώντας διαρκώς τις ροές της καπι-
ταλιστικής συσσώρευσης, διαλύοντας κάθε τι
κοινωνικό, εξατομικεύοντας κάθε ατομική μονα-
δικότητα.
Στην εποχή του νεοφιλελεύθερου φασισμού, ο
εχθρός δεν είναι κάπου έξω, αλλά εγκολπώνεται
μέσα στο ζωτικό χώρο του παγκόσμιου
καπιταλισμού, o οποίος αναδύεται από την
πολλαπλότητα των φιλελεύθερων υποκειμε-
νοποιήσεων. Ο
homo economicus
στον πόλεμο
όλων εναντίων όλων, διαχειρίζεται τον ίδιο τον
εαυτό του ως δυνητικό εχθρό, εσωτερικεύοντας
όχι μόνο το πανοπτικό βλέμμα της Αγοράς, αλλά
και μία ηθική της επιμέλειας του εαυτού, ένα νέο
ήθος, που προστάζει μία ελιτίστικη «περιφρόνηση
προς τους αδύναμους» (Eco, 2010).
«Ο νεοφιλελευθερισμός αναζητά τη μείωση
των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών
ρίσκων που υιοθετούνται από τις φιλελεύθερες
κυβερνήσεις, και όντως μεταφέρουν αυτό το ρίσκο
στις σχέσεις μεταξύ των ατόμων, και κυρίως στα
ίδια τα άτομα» (Olssen & Peters, 2005 στο Webb,
Gulson & Pitton, 2014). Δηλαδή παρέχει τους
μηχανισμούς αυτορρύθμισης μέσω της μείωσης
του ρίσκου στα άτομα που υποτίθεται είναι
υπεύθυνα για την επιμέλεια τους... Μέσω του
νεοφιλελευθερισμού, οι κυβερνητικές πρακτικές
αυτονομούνται και προσαρμόζονται στις τεχνικές
που δίνουν έμφαση «στη μεγαλύτερη εξατο-
μίκευση της κοινωνίας και της «υπευθυνο-
ποίησης» των ατόμων και των οικογενειών τους»
(Peters 2001). «Αυτή η «υπεύθυνη ατομι-
κοποίηση» συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη
συγκεκριμένων τεχνικών επιμέλειας του εαυτού»
(Webb, Gulson & Pitton, 2014).
Έτσι το σύνθημα «Ένας Ηγέτης, ένας Λαός, σε
ένα Κράτος» διασπάται στα δίκτυα της κυριαρχίας
σε ένα χαοτικό Αγώνα ανάμεσα σε εξατομικευμένα