Basic HTML Version
Η καθημερινότητα του πρωτοφασισμού στο σχολείο
Σαραφίδης Θ.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
58
επιθυμίας – ναι είμαι από τους δικούς σας,
ανήκω στην ανώτερη τάξη και την ανώτερη
φυλή· και ένας τύπος ή πόλος σχιζο-
επαναστατικός που ακολουθεί τις
γραμμές
φυγής
της επιθυμίας, διαπερνά τον τοίχο και
διοχετεύει τις ροές, στήνει τις μηχανές του και
τις ομάδες του, συγχωνευμένες μέσα σε
εδαφικούς κλοιούς ή στην περιφέρεια, με μία
μέθοδο αντίθετη από την προηγούμενη· δεν
είμαι από τους δικούς σας, ανήκω στην
κατώτερη φυλή, είμαι ζώο, είμαι νέγρος»
(Deleuze & Guattari, 1977: 319).
Ο φασισμός υλοποιείται στο επίπεδο όλων
εκείνων των πρακτικών διακυβέρνησης της
εξουσίας μέσα στον καπιταλιστικό κόσμο.
Αναδύεται μέσα στην καθημερινή ζωή των
νεοφιλελεύθερων υποκειμένων, στις διαδικασίες
συσσώρευσης της δύναμης (στην οικονομία, την
πολιτική, την επιστήμη, την επικοινωνία κ.α.), στις
πολιτισμικές αναφορές που νομιμοποιούν αυτές
τις δομές και σε όλα τα παραπάνω. Γιατί, στην
εποχή μας, ο νεοφιλελευθερισμός αποτελεί τον
πυρήνα
της
κοινωνικής
επένδυσης
της
επιθυμητικής παραγωγής. Αυτή η αισθητική του
ζην μέσα στο μαζικό παραλήρημα των
δισεκατομμυρίων
εξατομικευμένων
υποκει-
μενοποιήσεων, στα δίκτυα της Αγοράς, είναι ο
κεντρικός πυρήνας της νεοφασιστικής παράνοιας –
και όχι ο κορπορατιστικός κεντρικός μύθος της
Άριας Φυλής ή του έθνους.
Ο νεοφιλελεύθερος φασισμός συνδέεται με
τις σχέσεις εξουσίας, όπως αυτές διατάσσονται
στην ανάδυση των γραμμομοριακών συνόλων των
δικτύων του παγκόσμιου καπιταλισμού. Σε αυτά τα
σύνολα
διάφορες
διαδικασίες
παραγωγής
νοήματος και αναπαραστάσεων δίνουν το δικό
τους ρυθμό στις διαδικασίες υπαγωγής των
ατόμων στην κυριαρχία. Το βασικό χαρακτηριστικό
όλων είναι η στάση ότι το ανταγωνιστικό άτομο –κι
όχι η κοινωνία που η μετανεωτερικότητα με την
Θάτσερ κήρυξε ως ανύπαρκτη– ερχόμενο στην
αγορά είναι υπεύθυνο για την προσωπική του
πορεία. Πρόκειται για μία παρέμβαση στη μοριακή
δομή των κοινωνιών, που οδηγεί τελικά στην
εξατομίκευση και τον πόλεμο όλων εναντίων όλων.
Βασισμένοι στην ανάλυση του Giroux, οι Webb και
Gulson ορίζουν ως πρωτοφασισμό «μία ομάδα
επίμονων συνθηκών μέσα στα νεοφιλελεύθερα
Κράτη
και
μία ομάδα επίμονων συναισθημάτων,
επιθυμιών και πρακτικών που συστήνουν τις
νεοφιλελεύθερες υποκειμενικότητες» (2012).
Ο Eco (2010) θα μας δώσει τα χαρακτηριστικά
των μεγάλων συνόλων που παράγουν την
κοινωνική επένδυση του φασισμού, αλλά και
αναδύονται ως αγέλες από την κοινωνική
παραγωγή. Η ύπαρξη ενός από αυτά αρκεί για να
λειτουργήσει ως παράξενος ελκυστής για την
ανάδυση του φασισμού.Το πρώτο χαρακτηριστικό
του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της
παράδοσης. «Συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρξει
καμία πρόοδος στη γνώση. Η αλήθεια έχει ήδη
καταγραφεί μια για πάντα, κι εμείς το μόνο που
μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίζουμε να
ερμηνεύουμε το δυσνόητο μήνυμά της» (Eco,
2010). Η αλήθεια, το τέλος της ιστορίας, η
εκπλήρωση της αποστολής, «το αιώνιο τελικό αίτιο
όλων των κοινωνικών μορφών της ιστορίας»
(Guattari, 2009: 42). Μετά τη δεκαετία του '70, ο
καπιταλισμός και η νεοφιλελεύθερη κωδικοποίηση
του γίνονται αντιληπτά ταυτόχρονα ως η γη της
Επαγγελίας και ο τόπος της κατάπτωσης, ο
παράδεισος και η κόλαση κάθε υποκειμένου που
οφείλει να αποδίδει τιμή και δόξα στο
νεοφιλελεύθερο πόλεμο όλων εναντίων όλων.
«Για τον πρωτοφασισμό, δεν υπάρχει αγώνας
για τη ζωή· αντίθετα, η ζωή είναι ένας συνεχής
αγώνας. Επομένως,
ο ειρηνισμός ισοδυναμεί
με συναλλαγή με τον εχθρό
. Είναι κακός, γιατί
η ζωή είναι ένας συνεχής πόλεμος. [...]
Εφόσον οι εχθροί πρέπει να ηττηθούν, θα
πρέπει να υπάρξει μια τελική μάχη, μετά από
την οποία το κίνημα θα έχει υπό τον έλεγχό
του ολόκληρο τον κόσμο» (Eco, 2010).
Οι εχθροί αναζητούνται στα υψίπεδα της
καθημερινής ζωής των ατόμων και όλοι όσοι
επιλέγουν την απελευθέρωση της επιθυμητικής
παραγωγής από τον αγελαίο νεοφιλελευθερισμό,
χαράσσοντας τη φυγή τους από τα όρια της