Basic HTML Version
Οι «Κένταυροι» στην άνθηση του «Νεοφασισμού» εντός
Κουρουτζάς Χρ. & Παρασκευόπουλος Δ.
της ελληνικής κοινωνίας
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
39
κού, δημοκρατικού και εθνικό-απελευθερωτικού
κινήματος και των οργανώσεων της εργατικής
τάξης. Υπό την έννοια αυτή, ο φασισμός στην
συγκεκριμένη περίοδο κατάγρά-φεται ως μια
ανοιχτή τρομοκρατική δικτατορία των πιο
αντιδραστικών, των πιο σωβινιστικών, των πιο
ιμπεριλιαστικών τμημάτων του χρηματιστικού κε-
φαλαίου
. Δεν πρόκειται μόνο για την αντικατά-
σταση ενός αστικού κόμματος από κάποιο άλλο
στην εξουσία, όσο για αλλαγή μορφής
της ταξικής
κυριαρχίας της αστικής τάξης
. Ουσιαστικά η αστική
δημοκρατία έδωσε την θέση της στην
τρομ-
οκρατική δικτατορία της πιο αντιδραστικής μερίδας
της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας
(1978: 110).
Αντικείμενο μελέτης παρόντος άρθρου αποτε-
λεί η εμφάνιση νεοφασιστικού μορφώματος στην
ελληνική κοινωνία, μέσω της νέο-φασιστικής οργά-
νωσης «Χρυσή Αυγή» (Χ.Α.), και ειδικότερα η έμ-
φαση που δίνουν στη νέα γενιά, μέσα από πρα-
κτικές όπως η στρατολόγηση, ώστε να διανθίσουν
και να εγκαθιδρύσουν το νέο-φασιστικό φαινό-
μενο. Υπό το πρίσμα αυτό, αρχικά θα επιση-
μάνουμε κάποια κοινά χαρακτηριστικά του ιστο-
ρικού φαινομένου του φασισμού σε σύγκριση με
τη νεοφασιστική οργάνωση της Χ.Α. και εν συνε-
χεία, θα εστιάσουμε στο ζήτημα της νεότητας
καθώς και στην χειραγώγηση της, με στόχο την
εγκαθίδρυση της νέο-φασιστικής ιδεολογίας στην
ελληνική κοινωνία.
Μετά την πτώσης της Χούντας των Συνταγ-
ματαρχών στη χώρα η φασιστική ιδεολογία δεν
έπαψε να έχει υποστηρικτές. Σύμφωνα με το πόρι-
σμα εξεταστικής επιτροπής για την άνοδο του φα-
σισμού και του ρατσισμού στην Ευρώπη, οι
εργασίες της οποίας διήρκησαν από 1/11/1984
έως 30/06/1985, παρατηρήθηκε στην Ελλάδα η
ύπαρξη ακροδεξιών ομάδων «οι οποίες πρε-
σβεύουν αρχές αδιάλλακτου εθνικισμού που είναι
συγχρόνως αντι-κομμουνιστικός, αντικαπιταλιστι-
κός και αντιφιλελεύθερος και διανθίζεται με
στοιχεία νοσταλγίας απέναντι στις δικτατορίες του
παρελθόντος»
(Ευρυγένης,
1985:
50-51).
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούσαν το
Κ4Α
1
(Κόμμα της 4ης Αυγούστου), η ΕΝΕΚ (Ενιαίο
Εθνικιστικό Κίνημα)
2
και η ΕΠΕΝ (Εθνική Πολιτική
Ένωσις).
Μέλη των παραπάνω οργανώσεων επανήρθαν
στη δράση μέσα από την εμφάνιση του νεοφα-
σιστικού ρεύματος στη σύγχρονη ελληνική κοινω-
νία. Ο νεοφασισμός ως ιδεολογικό μόρφωμα δεν
διαφέρει «ως προς την ταξική του ουσία, τις
γενικές του κατευθύνσεις, τους σκοπούς και τα
μέσα» από τον προπολεμικό φασισμό. Διαφέρει
όσον αφορά στις «κοινωνικές δυνάμεις που τον
στηρίζουν, την τακτική και την ιδεολογία του»
(Ζορμπαλάς 1978: 116).
Ως εκ τούτου κεντρικό σημείο προβλημα-
τοποίησης αποτελούν οι ιδιομορφίες του νέο-
φασισμού, έτσι όπως αποτυπώνονται από τη
δράση της Χ.Α. σε ένα πλαίσιο σύγκρισης με τα
δομικά στοιχεία του ιστορικού φαινομένου του
φασισμού και ειδικότερα οι τακτικές που ακο-
λουθούνται για τη «χειραγώγηση» της νέας γενιάς,
ώστε να υιοθετήσουν φασιστικά ιδεο-λογήματα με
στόχο τον εκφασισμό μέσω της «υποτιθέμενης
αλλαγής».
Πιο αναλυτικά, όσον αφορά στη διαδικασία
εκφασισμού της κοινωνίας, κατ’ αρχήν ο φασισμός
δεν έρχεται σαν κεραυνός εν αιθρία (Κουκου-
τσάκη, 2013). Οι οργανώσεις και τα μέλη υπάρχουν
και δρουν μέσα στην κοινωνία, με μία «σχετική-
περιορισμένη ορατότητα», περιμένοντας την κα-
τάλληλη στιγμή, ώστε να εμφανιστούν στη δημό-
σια σφαίρα, όπως συνέβη πρόσφατα και στην
περίπτωση της Ελλάδας. Ποια είναι όμως η
1
Ιδρύθηκε το 1965 και επανιδρύθηκε το 1974 και
βασιζόταν στην εθνικοσοσιαλιστική θεωρία. Τα μέλη
νεαρής ηλικίας μετά την αναστολή λειτουργίας και
δράσης του συσπειρώθηκαν στην ΦΕΠ (Φοιτητική
Εθνική Πρωτοπορία) (Ευρυγένης, 1985: 56).
2
Ιδρύθηκε το 1979 και στο πρόγραμμα της
«διακηρύσσει το πρωτείο του έθνους, τη δημιουργία
πολιτισμού βασισμένου στην έννοια της φυλής, την αξία
της ισχύος και μιας «ηρωικής» αντιλήψεως της ζωής,
και κατηγορεί για διαφθορά το κατεστημένο πολιτικό
σύστημα» (Ευρυγένης, 1985: 56).