Page 106 - Microsoft Word - τελικό αρχείο

Basic HTML Version

Το διαδίκτυο στην υπηρεσία της ισότητας των φύλων
Κόλλια Β.
Κοινωνίας Δρώμενα, τ. 2, 2014
106
Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση, όπου το
διαδίκτυο έπαιξε καταλυτικό ρόλο κινητοποιώντας
τη διεθνή κοινή γνώμη ήταν εκείνη της μικρής
Μαλάλα Γιουσαφζάι από το Πακιστάν. Από το
2009, σε ηλικία 11 ετών, η Μαλάλα έγραφε το δικό
της ιστολόγιο για το
BBC
τασσόμενη ανοικτά υπέρ
των δικαιωμάτων των κοριτσιών να πηγαίνουν στο
σχολείο. Πριν από έναν περίπου χρόνο, μέλος των
Ταλιμπάν πυροβόλησε τρεις φορές στο κεφάλι τη
μικρή Πακιστανή. Όμως, η Μαλάλα Γιουσαφζάι
επέζησε και συνέχισε τον αγώνα της πιστεύοντας
πως «ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο και ένα
μολύβι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο»
21
. Η
απόπειρα δολοφονίας της τότε 15χρονης Μαλάλα
ήταν η αφορμή για ένα ξέσπασμα διεθνούς
αγανάκτησης. Τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης,
τα ιστολόγια και οι διαδικτυακές κοινότητες
«πήραν φωτιά», εκφράζοντας με κάθε τρόπο την
υποστήριξη προς το πρόσωπό της. Τα Ηνωμένα
Έθνη κυκλοφόρησαν ένα αίτημα για συγκέντρωση
υπογραφών μέσω διαδικτύου, με τίτλο «Είμαι η
Μαλάλα». Το κείμενο θέτει το αίτημα όλα τα
παιδιά του κόσμου μέχρι το 2015 να έχουν τη
δυνατότητα να πηγαίνουν σχολείο. Το κείμενο
συγκέντρωσε πάνω από δύο εκατομμύρια
υπογραφές και αποτέλεσε μοχλό πίεσης ώστε να
αποδώσει η κυβέρνηση του Πακιστάν δικαίωμα
δωρεάν και υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε
κορίτσια 5 έως 16 ετών.
Δεν μπορεί κανείς να μη διερωτηθεί αν θα
υπάρχουν και ποια θα είναι τα μακροπρόθεσμα
αποτελέσματα της πίεσης της διαδικτυακής κοινής
γνώμης προς κοινωνίες που συστηματικά
ολιγωρούν σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων
και ειδικότερα της ισότητας των φύλων. Για
παράδειγμα, ο
βιασμός
και η
κακοποίηση
γυναικών
, που φθάνει συχνά στη δολοφονία, από-
τελεί μέρος της καθημερινής πραγματικότητας
στην Ινδία και μάλιστα με την ανοχή της κοινωνίας
που τείνει να κατηγορεί όχι το θύτη, αλλά το θύμα
που «αφέθηκε» να κακοποιηθεί σεξουαλικά. Είναι
ενδεικτικό ότι 19 στις 20 περιπτώσεις οι δράστες
21
http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID
=45395#.U4g7DnJ_vD0
αθωώνονται, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία, οι
επιθέσεις δεν καταγγέλλονται. Αντίστοιχα, στο
Πακιστάν, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ήδη
αρκετά αδύναμο, καθώς ένα 30-40% των παιδιών
σχολικής ηλικίας βρίσκονται εκτός σχολικού
συστήματος. Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός
βρίσκει συχνά στόχους ανάμεσα σε κορίτσια και
γυναίκες που επιθυμούν τη μόρφωση. Ακόμη και
μετά τη δημοσιοποίηση του αγώνα της Μαλάλα,
γυναίκες εκπαιδευτικοί έχουν δεχθεί επιθέσεις,
οδηγώντας κάποιες από αυτές στο θάνατο, όπως
τη 41χρονη Σανάζ Ναζλί, τον περασμένο Μάρτιο.
Επίλογος
Το διαδίκτυο έχει αποδείξει ότι μπορεί να
στηρίξει τη διεθνή, ψηφιακή έκφραση της κοινής
γνώμης ώστε να παίξει το ρόλο του καθρέφτη
απέναντι σε κλειστές, συντηρητικές ή στάσιμες
κοινωνίες, όπου τα λιμνάζοντα νερά μπορεί να
κρύβουν κακοφορμισμένα αποστήματα ανθρώ-
πινης αδικίας και έμφυλης ανισότητας. Δεν πρέπει
όμως να ξεχνάμε ότι το διαδίκτυο δεν είναι ένα
ουδέτερο «εργαλείο» ή σύμπλεγμα «αγωγών»
επικοινωνίας, αλλά ότι το ίδιο αποτελεί ένα
σύμπαν, ένα οικοσύστημα που μπορεί επίσης να
εγκυμονεί κινδύνους και «κακόφημες» γειτονιές.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που κορίτσια ή
γυναίκες εκβιάζονται προκειμένου να μην εκτε-
θούν μπροστά στο ανοιχτό «παράθυρο» των
κοινωνικών δικτύων φθάνοντας έως και την αυτό-
κτονία. Πρόσφατα, χρήστρια κοινωνικού δικτύου
απέστειλε μήνυμα με σχολιασμό ρατσιστικών
αποχρώσεων, προκαλώντας άθελά της, σε λίγες
μόνον ώρες, ένα τεράστιο κύμα «ψηφιακής»
αγανάκτησης. Δέχθηκε μία παγκόσμια διαδικτυακή
«επίθεση» από άλλους χρήστες, εξετέθη σε μία
άνευ προηγουμένου αρνητική δημοσιότητα και
τέλος απολύθηκε από τη δουλειά της. Το
ανησυχητικό αυτό φαινόμενο μπορεί να περι-
γραφεί ως «παγκόσμιο ψηφιακό λιντσάρισμα»,
όπου ο όχλος αναλαμβάνει να δικάσει και να
καταδικάσει στην πυρά τον άτυχο που βρέθηκε
μπροστά του.